Verbos:
Concuerda con el sujeto en número y persona.
Ego amo- Nos amamos- Tu amaris- illi amatur.
Verbo viene de la palabra latina ( verbum-i: palabra ), ya que es la palabra por excelencia, con la cual podemos formar oraciones.
Igual en castellano , en latín el verbo se divide en: sustantivo o copulativo y predicativo.
El verbo sustantivo o copulativo es por excelencia el verbo “sum” = soy ( esse: ser o estar ).
El verbo sum tiene varias significaciones: ser, haber, estar, existir,tener.
El verbo sum es el único verbo auxiliar latino, pues se junta a los participios de otros verbos para formar algunos tiempos de la voz pasiva o de la conjugaciónperifrástica.
Los verbos tiene radical, terminación y accidentes,
El verbo sum es irregular, y por lo tanto se aparta de las reglas generales.
-Ego : m- o - i
-Tu : s ( pretérito sti ).
-ille : t
-Nos : mus
-Vos : tis
-illi : nt
CONJUGACIÖN :del verbo sustantivo y auxiliar « esse »
Modo Indicativo
Presente Pretérito perfecto
Ego sum : yo soy Fúi ( yo fui, he sido, hube sido
Tu es Fuisti
Ille est Fuit
Nos Sumus Fúimus
Vos estis Fuistis
Illi sunt Fuerunt ó fuere
Copretérito Antecopretérito o
O Pretérito imperfecto Pretérito Pluscuamperfecto
Ego eram :yo era Fueram : yo había sido.
Tu eras Fueras
Ille erat Fuerat
Nos erámus Fuerámus
Vos erátis Fuerátis
Illi erant Fuerant
Futuro Antefuturo o Futuro perfecto
Ego ero : yo seré Fúero : yo habré sido
Tu eris Fúeris
Ille erit Fúerit
Nos érimus Fuérimus
Vos éretis Fuéretis
Illi erunt Fuérint
Modo Subjuntivo
Presente Antepresente
Ego sim : que yo sea Fuérim: yo haya sido
Tu sis Fuéris
Ille sit Fuérit
Nos simus Fuérimus
Vos sitis Fuéritis
Illi sint Fuérint
Pretérito
Ego essem : yo fuera, sería ó fuese
Tu esses
Ille esset
Nos essémus
Vos essétis
Illi essent
Antepretérito o Pretérito Pluscuamperfecto
Fuissem . yo hubiera, habría, ó hubiese sido
Fúisset
Fuissemus
Fuisteis
Fuissent
Imperativo
Es ó estos: sé tu Este ó estote: sed vosotros
Esto : sea él Sunto : sean ellos
Infinitivo
Presente: Esse: ser
Pretérito: Fuiste: haber sido
Futuro 1º : Fore ó futurum, am, um, esse: haber de ser
Futuro 2º : Futurum-am-um fuiste:haber de haber sido.
Participio de Futuro
Futurus-a-um-: el que será, ha de ser.
EJERCICIOS :
Traducción : Egloga de Virgilio:
Bucólice I – Títiro.
- Tityre, tu patulae recubans sub tegmine fagi
Silvestrem tenui musam meditaris avena :
Nos patriae fines et dulcia linquimus arva.
Nos patriam fugimus: tu, Tityre, lentus in umbra
Formosam resonare doces Amarillead silvae.
T.O Meliboee, Deus nobis haec otia fecit
( Namque erit ille mihi semper deus , illius aram
saepe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus ) :
Ille meas errare boves, ut cernis, et ipsum
Ludere, quae vellem, calamo permisit agresti.
M.Nom et quidem invideo, miror magis: undique totis
Usque adeo turbatur agris. En ipse capellas.
Protinus aeger ego. Hanc etiam vix, Tityre, duco ;
Hic inter densas corylos modo namque gemellos,
Spem gregis, ah sílice in nuda conixa relinquit.
Saepe malum hoc nobis, si mens non laeva fuiste,
De coelo tacta memini praedicere quercus.
Sed tamen , iste deus qui sit, da, tityre, nobis.
Adverbios
De lugar:
Ubi…………………en dónde
Ibi----------------------allí
Hic---------------------aquí
Istic………………..ahí
Illic---------------------allí
Ubique----------------dónde quiera
Intus……………….dentro
Longe……………..lejos
Extra………………fuera
Nusquam------------en ninguna parte
Unde…………… ..de dónde?
Hinc……………….de aquí
Inde--------------------de allí
Quo………………..a dónde
Huc………………..aquí
Obviam--------------al encuentro de
Eo………………..a aquel lugar
Usque……………hasta
Intro----------------adentro
Qua………………por dónde?
Hac………………por aquí
De cantidad:
Quantum…………………..Cuánto
Multum------------------------mucho
Tantum…………………..tanto ( solamente)
Plus………………………más
Minus……………………menos
Satis…………………….-demasiado
Nimis……………………poco ( nimium)
Bis……………………….dos veces
Ter………………………..tres veces
Valde------------------------.muy
Vix……………………….apenas
Omnino…………………enteramente
Quoties? …………… ..cuántas veces?
Toties……………………tantas veces
De tiempo
Quantum………………………cuándo
Hodie………………………….hoy
Heri………………………..ayer
Cras……………………….mañana
Postridie………………….el día después
Mane………………………por la mañana
Véspero…………………..por la tarde
Nonnunquam……………alguna vez
Quotidie-----------------------todos los días
Saepe………………………muchas veces
Nunc……………………….ahora
Adhuc--------------------------todavía
Tunc (tum)……………….entonces
Jam…………………………ya
Mox…………………………después
Simul……………………….al mismo tiempo
Interim……………………..entretanto , mientras
Semper…………………….siempre
Statim---------------------------al punto
De negación:
Nom-----------------------------no
Haud----------------------------no
Ne…………………………..no (prohibiendo)
Nequaquam………………de ninguna manera
Mínime…………………….de ningún modo
De duda:
Forsan………………….quizás
Forsitam……………….acaso
Frotase…………………tal vez
De interrogación:
Quid……………………por qué
Cur……………………..por qué
Quare………………….por qué?
Quin ( cur non )…….por qué no?
Num (ne)……………..acaso?
Nonne…………………por ventura?
De afirmación:
Utique…………………sí
Etiam………………….sí, también
Quoque……………….también
Certe ( sane )……….ciertamente
Quiden………………..en verdad
Soílicet………………..a saber
Ita………………………así
De orden y número:
Primum (o)………………….primeramente
Praeterea…………………….además
Semel…………………………una vez
Iterum………………………………..otra vez
Dénique………………………………finalmente
Tandem………………………………finalmente
Otros más:
En……………….he aquí
Ecce…………….he aquí
Utinam………….ojalá
Saltem………….al menos
De modo:
Doctus-a-um………………docte
Pager- gra-grum………….pigre
Malus-a-um………………..male
Los adjetivos de primera clase o de tres terminaciones forman el adverbio de modo, añadiéndole a la radical “e”
Prudens-tis …………………..prudenter ( prudentemente)
Humilis-is………………………..humiliter
Tenax-acis……………………….tenaciter
Los adjetivos de segunda clase ( que declinan por la tercera) forman el « adverbio de modo « añadiendo al « genitivo singular », la partícula “ter”.
Ejercicios de lecturas de palabras:
Columba-ae-…………………………paloma
Albus-a-um………………………….blanco
Níger-ra—rum………………………negro
Plenus-a-um………………………..lleno
Callidus-a-um………………………astuto
Gratia-ae…………………………….gracias
Amoenus-a-um……………………..ameno
Sedulus-a-um……………………….activo
Vínea-ae………………………………viña
Aula-ae ……………………………….patio
Ora-ae…………………………………costa
Olea-ae………………………………..olivo
|